Çiğdem Yılmaz / Yavuz Özden / Uğur Yıldırım – Dün, 6 Şubat’ta Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde saat 04.17’de 7.7 büyüklüğünde, Elbistan ilçesinde saat 13.24’te 7.6 büyüklüğündeki depremlerin 1. yılıydı. Depremden etkilenen kentlerde anma törenleri düzenlendi, sessiz yürüyüşler yapıldı. Depremlerin büyük yıkıma yol açtığı Hatay’da binlerce kişi, ellerine aldıkları bahhur ve rihenleri yakarak, meşale ve Türk bayrağıyla sessiz yürüyüş gerçekleştirdi.
Unutmak yok…
Aralarında depremzedelerin de bulunduğu kalabalık, köprübaşı mevkiindeki Anıt Alanı’na kadar yürüdü. Burada din adamları kardeşlik, birlik ve beraberlik vurgusu yaptı, dualar edildi. Anma programına Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, CHP Genel Başkanı Özgür Özel, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş da katıldı. İlk depremin meydana geldiği saat 04.17’de yaşamını yitirenler için saygı duruşunda bulunulup İstiklal Marşı okundu. “Sesimi duyan var mı?” diye seslenildi. Programda sık sık, “Unutmak yok, affetmek yok, helalleşmek yok”, “Hatay şahsi meselemiz“, “Mustafa Kemal’in askerleriyiz” sloganları atıldı, bölge halkı başta Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş olmak üzere anmaya katılan siyasilere tepki gösterdi. Anma programı protokol üyeleri ve vatandaşların Asi Nehri’ne karanfiller atmasıyla sonlandı.
Rihenler ellerdeydi
Hatay halkı anma töreninde yitirdiklerinin ardından bahhur ve rihenler yaktı. Bahhur, Arapça tütsü anlamına geliyor. Tütsülerin tarihi İbrahimi dinlerden eskiye dayanıyor. Hz. Muhammed’in kötü kokuları kovmak için ibadethanelerde tütsü yakması sebebiyle, İslam’dan sonra Hatay’da da tütsü geleneği devam etti. Rihen ise Hatay’da Reyhanlı yöresinde yetişen murt meyvesi ağacının yapraklarına verilen ad. Bu yapraklar, çok eski çağlardan beri hoş kokusu sebebiyle çeşitli törenlerde kullanılıyor. Rihen dalları, ölülerin mezarlarına dikiliyor. Bu, Hatay’ın antik geleneklerinden biri.
Depremzede vatandaşlar, kaybettiklerinin ardından ellerindeki rihenlerle, gözleri yaşlı sessizce yürüdü.
‘Hep yas içindeyiz’
Sağlık Bakanı Koca, anma konuşmasında her yıl 6 Şubat’ın matemin simgesi olacağını söyledi: “Felaket anlarında sayısız sevdiğimizi aramızdan alıp götüren ölüm, hiçbir şeyin gözden geçirilmesine izin vermez. Felaket anında gelen ölümde veda yoktur. Biz hayatta kalanlar olarak adeta hep yas içindeyiz, bir yanımız ölenlerle ölmüş gibidir. Fakat önümüzde bir ebediyet var. İnanmış insanlarız. Biz ona sarıldığımız takdirde, hayat her şeyin üstesinden gelir. Devletle milletin yekpare gücü aşılmaz yokuşu aşar.”
Kayıplarını aradılar
Depremin birinci yıl dönümünü nedeniyle, düzenlenen anma törenlerinden sonra depremde yakınları kaybeden aileler, mezarlıklara akın etti. Saat 04.17’den itibaren başlayan mezar ziyaretleri gün boyu sürdü. Duygusal anların yaşandığı mezarlıklarda aileler bahhur yakıp, Kuran okudu. Mezarlıkta yakınlarını kaybedenlerin yanı sıra 1 yıldır yakınlarının akıbetinden haber alamayan aileler de vardı. Antakya Akevler Mahallesi’nde depreme yakalanan Nesrin Tunçer’den 1 yıldır haber alınamıyor. Ablası Ayten Tunçer, kız kardeşi Nesrin’in fotoğrafıyla mezarlıktaydı. Abla Tuncer, “Bir umut dolaşıyorum belki kız kardeşimi tanıyan vardır” dedi. Sevim Şen’in de Cumhuriyet Mahallesi Cebrail Apartmanı’nda bulunan kızı, damadı, damadının annesi ve 4 torunu kayıp. Şen “Bir değil, iki değil, üç değil, tam 7 kaybım var ve 7 kaybımdan da bir yıldır tek bir haber yok. Çocuklarımın bulunmasını istiyorum” diyerek yardım istedi. Güzelyurt Mahallesi İlke Apartmanı’nda hâlâ 28 kayıp var. O kayıplar arasında Hasret ve Mustafa Kılıç ile 5 yaşındaki kızları Asel Kılıç da vardı. Kılıç’ın kız kardeşi Buse Taşkın, “Aramaktan vazgeçmeyeceğiz” diyerek, kayıplarını arıyordu.
Galeria enkazına mumlar bırakıldı
Diyarbakır’da hayatını kaybedenlerin defnedildiği Bağlar ilçesindeki Yeniköy Asri Mezarlığı’nda anma programı düzenlendi. Kentti hayatını kaybeden 414 kişi için depremde yerle bir olan Galeria Sitesi’nin enkazının kaldırıldığı alanda da anma töreni yapıldı, yitirilen canlar için mumlar yakılıp, karanfiller bırakıldı.