Birleşmiş Milletler (BM) uzmanları tarafından yapılan yazılı açıklamada, BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri hatırlatılarak, Çin hükümetiyle BM’ye bağlı insan hakları kuruluşları ortasında “yapıcı diyalogların” değerine dikkati çekildi.
Çin’deki insan hakları durumunun bir an evvel incelenmesi gerektiği vurgulanan açıklamada, bilhassa Sincan Uygur Özerk Bölgesi, Tibet Özerk Bölgesi ve Hong Kong Özel İdare Bölgesi’nde gerçekleştiği öne sürülen hak ihlallerinin ele alınması gerektiği kaydedildi.
‘ŞİMDİYE KADAR SİYASİ BİR İRADE GÖRÜLMEDİ’
Açıklamada, BM uzmanlarının Uygur Türkleri başta olmak üzere Sincan’daki Müslüman azınlıklara yönelik hak ihlalleri argümanlarına ait 2017’den bu yana telaşlarını Çin idaresine ilettikleri belirtilerek, “Şimdiye kadar lisana getirilen tasaları ele almaya yönelik bir siyasi irade görülmedi” tabiri kullanıldı.
“Çin hükümeti özel ve sistematik insan hak ihlallerini ele almalı” davetinin yapıldığı açıklamada, Pekin idaresinin kelam konusu ihlallerin tam şeffaflık ve BM makamlarıyla bütünlük içinde araştırılmasını temin etmesi gerektiği anlatıldı.
Açıklamada, BM İnsan Hakları Kuruluna, 13 Haziran’da başlayacak Kurulun 50. Olağan Oturumu’nda Çin’deki insan hakları durumuna ait özel oturum yapılması talebi iletildi.
BACHELET’İN REAKSİYON YAPAN GEZİSİ
BM İnsan Hakları Komiseri Michelle Bachelet’in, geçtiğimiz haftalarda Çin’in Uygurlara yönelik insan hakları ihlallerini belgelemek emeliyle Sincan’a yaptığı ziyaret, memleketler arası kamuoyu gözünde sınıfta kalmıştı.
Zulmün tüm ispatlarını görmezden gelen, keyfi olarak gözaltında tutulan insanları ziyaret etmeyen ve Çin’in hususa ait gerçek dışı telaffuzlarını tekrarlamaktan öteye gidemeyen Bachelet, başta Uygur hak savunucuları olmak üzere tüm dünyanın yansısını çekmişti.
Son olarak geçtiğimiz gün, Avrupa, ABD ve Avusturalyalı 39 akademisyen, Çinli yetkililere ‘yumuşak uyarıların’ ötesine gidemeyen Bachelet’ten Çin’deki insan hakları ihlalleri hakkında uzun vakittir beklenen BM raporunu derhal yayınlamasını istedi. Bilim insanları BM heyetinin, Çin’deki insan hakları ile ilgili bulguları görmezden geldiğini de söyledi.