Tıbbi Onkoloji Uzmanı Dr. Neslihan Özyurt, hastaların bulantı ve kusmanın her kemoterapi sonrası olacağı önyargısına kapılmaması gerektiği söyleyerek kemoterapi alırken mide bulantısını önlemek için bilgilendirmelerde bulundu.
SIVI ÖLÇÜSÜ ARTTIRILMALI
Bulantının çabucak tedavi sonrası yahut tedaviden 8 ila 12 saat sonra başlayıp 12 ila 24 saat sürebildiğini ya da daima olabildiğini söyleyen Uzm. Dr. Neslihan Özyurt, “Kemoterapi, midemizi ve beyindeki kusma ile ilgili merkezi etkileyerek kusmaya neden olabilir. Kullanılan ilaç tiplerine, doza ve şahsî özeliklere nazaran kusmanın şiddeti ve müddeti değişiktir. Bu çeşit bir yan tesir hiç oluşmayabileceği üzere çok şiddetli de olabilir. Daha evvel kemoterapi tecrübesi olmuş şahıslarda bazen tedaviden evvel de ruhsal kökenli bulantı ve kusmalar olabilir. Bulantı ve kusmanızın şiddeti ve müddeti hakkında her kürde doktora bilgi verilmelidir. Bulantı ve kusmayı engelleyen çok çeşitli ilaçlar mevcuttur. Hekiminiz kemoterapi aldığınız periyotta bu ilaçları size reçete eder ve şikayetiniz olmasa da bu ilaçları (bulantı ve mide koruyucu) tertipli olarak 5-10 gün kullanmanızı ister. Şayet kusmanız olması nedeniyle tablet ilaçları tertipli olarak alamazsanız hastaneye serum tedavisi almak için başvurabilirsiniz. Kusmanızın ölçüsüne nazaran alınan sıvı ölçüsünü da artırmalısınız” sözlerini kullandı.
AZ, SIK VE YAVAŞ YEMEK TÜKETİLMELİ
Kemoterapi sırasında kusma oluyorsa tedavi öncesi ve sonrası 1, 2 saat bir şey yenilmemesi gerektiğinin altını çizen Uzm. Dr. Neslihan Özyurt, “Uygulamadan 1-12 saat öncesi ve 1-24 saat sonrasın da katı besinler yerine sıvı besinler tercih edilmelidir. Az, sık ve yavaş yemek yenilmeli ve tüketilen yemekler uygunca çiğnenmelidir. Su yahut meyve suları yemek sırasında değil, yemeklerden 1 saat evvel yahut sonra içilmelidir. Yağlı, şekerli ve kızartma tipi yiyeceklerden uzak durulmalı, yemek kokuları midenizi bulandırıyorsa soğuk ve ılık yiyecekler tercih edilmelidir. Bulantıyı azaltmak için elma suyu, kızılcık suyu, limonata, meyve suları, çay, kola, ayran üzere sıvı yahut ezilmiş patates, elma püresi, yoğurt, süzme peynir üzere yarı-katı yahut ağzınızda yara yoksa limon, ekşi turşu üzere besinler alınabilir. Ağzınızda yara yoksa ve sabah kusmaları varsa; yataktan kalkar kalkmaz kraker, tost, peynir-ekmek üzere kuru besinleri tercih edilmelidir. Sevilen yiyecekler tüketilmelidir. Kimi bireylerde kırmızı ete karşı tiksinti gelişebileceği için bu türlü durumlarda tavuk yahut balık yiyerek et muhtaçlığı karşılanabilir” diye konuştu.
KENDİNİZİ OYALAYACAK AKTİVİTELER BULUN
Bulantı olduğu vakit derin ve yavaş nefes alma idmanları yapılmasının yarar sağladığını vurgulayan Uzm. Dr. Neslihan Özyurt açıklamasını şöyle tamamladı:
“Sürekli bulantınız varsa kendinizi oyalayacak aktiviteler bulun. Televizyon seyredebilir, müzik dinleyebilir, örgü örüp, kitap okuyabilirsiniz. Tuvalet, parfüm, sigara, yemek kokuları üzere sizi rahatsız edebilecek kokulardan uzak durmalısınız. Yemek yedikten sonraki 2 saat sırt üstü yatmayın. Yemeklerden sonra sessiz bir ortamda dinlenin. Sıkmayan rahat kıyafetler giyin. Yatakta yatarken kusarsanız, teneffüs yollarına kaçmaması için başınızı çabucak yana çevirin. Kusma çok fazlaysa, besinlerden yutmadan emme yoluyla yararlanmaya çalışın. Kusmayı önleyecek ilaçların fitil ve enjeksiyon formlarını isteyin. Bulantınız varken ve kusarken kendinizi yemek yemeye zorlanmayın. Bulantı kusmanızın şiddetli olduğu devirlerde 3 ila 4 saat mühletle bir şey yemeyin, daha sonra sıvı besinler alın. Yalnızca sıvı besin ile beslenmeye 2 günden fazla devam etmeyin, hekiminizden bu duruma ait beslenme tavsiyeleri alın.”